Sản phẩm trùng lặp Anh Nguyễn Văn Hoàng (Hà Nội) háo hức khi lần đầu được đi thăm vịnh Hạ Long, bằng xuồng riêng của Ban Quản lý vịnh Hạ Long. Tuy nhiên, sau khi đi vòng mấy ngọn núi và ghé một hang động, anh Hoàng bảo về bờ vì “đúng là vịnh Hạ Long hoành tráng, thơ mộng, kỳ vĩ nhưng có đi mãi thì vẫn giống nhau”. Đó là câu chuyện của 10 năm về trước. Đến nay, mọi việc vẫn thế, kể cả những sản phẩm du lịch vẫn với mô típ cũ: Lên tàu, ngắm vịnh, lên hang động rồi về bờ. Các loại dịch vụ nghỉ đêm trên vịnh Hạ Long dường như cũng không có gì mới, ngoại trừ xuất hiện nhiều tàu lớn hơn và chất lượng hơn. Nhằm giảm tải cho vịnh Hạ Long, gần đây, tỉnh Quảng Ninh đã mở tuyến du lịch mới sang vịnh Bái Tử Long - đẹp không kém gì vịnh Hạ Long. Tuy nhiên, dù đều là những con tàu cao cấp và chủ yếu khách Âu, Mỹ, nhưng sản phẩm cơ bản giống sản phẩm tour của vịnh Hạ Long. Du lịch trên vịnh Lan Hạ, Cát Bà dù đi sau vịnh Hạ Long nhưng vẫn chỉ là bản sao của vịnh Hạ Long, chưa kể bản sao đó mờ nhạt hơn bản chính. Tóm lại, theo đại diện các Cty lữ hành, các HDV, hiện, ngoài cảnh quan về cơ bản giống nhau giữa vịnh Hạ Long, Bái Tử Long, Cát Bà thì cho đến nay, các sản phẩm du lịch ở 3 danh thắng này cũng chẳng khác gì nhau. Vậy, một khi kết nối với nhau, liệu có du khách nào đi tham quan 2 địa điểm trong cùng một đợt? “Khách nước ngoài không có nhiều thời gian. Hơn nữa, Cát Bà, vịnh Hạ Long hay Bái Tử Long đều là du lịch biển đảo, du thuyền không có sự khác biệt nên họ chỉ chọn một điểm có tên tuổi như vịnh Hạ Long” - chị Đặng Hòa - HDV dòng khách Indonesia - cho biết. Với khách nội địa, để họ đi liền cả 2 địa danh cùng một thời điểm xem ra còn xa xỉ hơn, bởi không dại gì bỏ thêm tiền, mất thời gian để trải nghiệm một tour tương đồng. Không khác biệt, đừng mơ kết nối Đại diện một số Cty lữ hành cho rằng, trước khi nghĩ đến kết nối thì phải nghĩ xem mỗi nơi có những sản phẩm du lịch gì. Để kết nối thành công, mỗi điểm đến phải tạo cho mình những sản phẩm khác biệt, còn nếu vẫn chỉ bãi tắm, hang động, chèo kayak thì có kết nối cũng chẳng giải quyết được gì. Câu chuyện du lịch của vịnh Hạ Long, Bái Tử Long hay Cát Bà cũng giống như cách làm du lịch của cả nước: Sản phẩm trùng lặp, không chịu tạo sản phẩm mới mà chỉ đi theo lối mòn của nhau, nên nhàm chán. Ông Phạm Đình Huỳnh - Phó Trưởng ban Quản lý vịnh Hạ Long - thừa nhận, cảnh quan giống nhau, dù vịnh Hạ Long có nổi trội hơn, nhưng sản phẩm bắt chước nhau thì việc kết nối khó hiệu quả. “Vịnh Bái Tử Long đẹp như vậy, lâu nay chúng tôi muốn phát triển mà cũng khó vì các sản phẩm ở đây cũng tương tự như ở vịnh Hạ Long, không tìm được sản phẩm nào mới. Nếu điểm đến mới mà cũng đưa ra sản phẩm tương đồng thì không thể cạnh tranh nổi với vịnh Hạ Long” - ông Huỳnh chia sẻ. Để tránh trùng lặp sản phẩm, một số HDV cho rằng, Cát Bà có thể tập trung đón dòng khách Tây ba lô, thích đi “phượt”, trong khi vịnh Hạ Long, Cát Bà hướng tới dòng khách cao cấp, nhưng phải đa dạng hóa mạnh hơn nữa các sản phẩm du lịch. Hiện, cả Cát Bà, vịnh Hạ Long, Bái Tử Long còn rất nhiều tiềm năng để khai thác. Trong đó, riêng trên vịnh Hạ Long vẫn còn những “tài sản” để dành cực lớn, gồm 23 hang động mới được phát hiện và đặc biệt là khoảng 30 hồ nước mặn tuyệt đẹp trong vùng lõi. Theo nghiên cứu, hồ nước mặn này được hình thành từ các hố sụt, phễu karst và thung lũng kín với các kích thước khác nhau, đáy cao trên 5m so với cốt bên ngoài. Vì thế, đối với hầu hết các hồ này, muốn tiếp cận phải trèo qua vách núi vây xung quanh. Tại đây, các nhà khoa học đã phát hiện nhiều loại động, thực vật đặc hữu… Cho đến nay, việc khai thác du lịch từ Cát Bà cho tới vịnh Hạ Long mới chỉ dừng ở việc tham quan, ngắm cảnh, và đang bỏ ngỏ du lịch văn hóa, lịch sử hoặc khám phá mạo hiểm hay khảo cổ học… Dẫu thế nào, theo giới chuyên môn, mỗi điểm đến không tạo được sản phẩm khác biệt thì có kết nối chẳng để làm gì. Du khách “chuyến đi kinh dị” phải tự bỏ tiền nếu trở lại Việt Nam Lynne Ryan (tác giả bài viết “Vịnh Hạ Long, chuyến đi kinh dị”) cho biết, có thể bà sẽ từ chối lời mời của Tổng cục Du lịch (Bộ VHTTDL). Theo Ryan, Tổng cục Du lịch chỉ mời cá nhân bà và đài thọ chỗ ở cũng như các chuyến đi ở Việt Nam. Chi phí di chuyển từ Australia đến Việt Nam và ngược lại do bà tự chi trả. Tuy khá thất vọng về thông tin này nhưng Ryan và bạn bè vẫn đưa ra lời cảm ơn giới chức trước động thái nghiêm túc giải quyết vấn đề. Bà hy vọng cả nhóm có thể nhận lại số tiền mua tour. Trong khi đó, Louise Ellings, một trong những thành viên còn lại của nhóm khách Australia, bày tỏ quan điểm: “Chúng tôi không kỳ vọng nhiều. Chúng tôi biết chi phí đài thọ cho cả nhóm quay trở lại Việt Nam rất lớn”. Bên cạnh đó, người phụ nữ này cũng gửi lời cảm ơn đến truyền thông, những người đã truyền tải thông tin đến mọi người. “Các bạn đã làm rất tốt, bằng chứng là lá thư mà Lynne Ryan nhận được” - Ellings nói. A.C
