Cộng hòa Dân chủ Congo nằm ở Trung Phi, đường xích đạo đi ngang qua, nằm chếch về phía trên vì thế mà quốc gia này được bao phủ bởi rừng rậm xích đạo ẩm và nóng, tạo nên các vườn quốc gia có độ đa dạng sinh học rất cao. Năm trong số các vườn quốc gia của đất nước này được xếp vào danh sách các di sản thế giới.
1.Vườn quốc gia Virunga
Vườn quốc gia Virunga nằm ở trung tâm Trung Phi. Vườn quốc gia được thành lập vào năm 1925 bởi vua Bỉ Albert I và là vườn quốc gia đầu tiên của châu Phi.Nó được phân loại như là một di sản thế giới vào năm 1979. Trong những năm gần đây đã trở thành công viên nổi tiếng với loài khỉ đột núi của nó, mặc dù săn trộm và nội chiến Congo đã gây hại nghiêm trọng dân số động vật hoang dã của nó.Khỉ đột núi là một trong những loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng cao và các kiểm lâm viên ở vườn quốc gia Virunga đang làm việc ngày đêm để bảo vệ chúng.
2.Vườn quốc gia Garamba
Vườn quốc gia Garamba là một vườn quốc gia tại Đông Bắc của nước Cộng hòa Dân chủ Congo được thành lập năm 1938 và được UNESCO công nhận là một di sản thế giới năm 1980. Vườn quốc gia này là nơi cuối cùng có quần thể tê giác trắng được biết đến trên thế giới. Vườn quốc gia này đã được UNESCO đưa vào Danh sách di sản thế giới bị đe dọa. Vườn quốc gia này rộng 4.480km2, còn có các loài động vật khác như: hà mã, voi, trâu, hươu cao cổ và báo tạo thành quần thể động vật vô cùng đa dạng. Sự cân bằng giữa cây cối và cỏ được duy trì bằng cách đốt cỏ phòng ngừa, cho phép đổi mới các đồng cỏ làm thức ăn cho súc vật.
3.Vườn quốc gia Kahuzi-Biega
Nằm ở tỉnh Kivu và Maniena phía Đông nước Cộng hòa Dân chủ Congo, 50 km về phía Tây của thị trấn Bukavu, gần hồ Kivu và biên giới Rwanda, vườn quốc gia bao gồm một khu vực rộng lớn của rừng nhiệt đới ẩm, rừng mưa xích đạo bị chi phối bởi hai ngọn núi lửa đã tắt vô cùng ngoạn mục là Kahuzi và Biega. Vườn quốc gia nổi tiếng với hệ động vật phong phú, là nơi sinh sống của nhóm khỉ đột cuối cùng của khu vực đồng bằng Đông Phi với khoảng 250 cá thể. Năm 1980, UNESCO đã đưa vườn quốc gia này vào danh sách di sản thế giới. Năm 1997, trước sự săn bắt động vật hoang dã, cùng với việc dân cư xung quanh đã phá rừng để canh tác nông nghiệp khiến môi trường sinh thái rừng và hệ động vật ở đây bị giảm sút nghiêm trọng, vườn quốc gia Kahuzi-Biega đã bị đưa vào danh sách di sản thế giới bị đe dọa.
4.Vườn quốc gia Salonga
Vườn quốc gia Salonga nằm bên sông Congo, được thành lập năm 1970 và được UNESCO công nhận là một di sản thế giới năm 1984. Đây là khu bảo tồn rừng mưa nhiệt đới lớn nhất châu Phi với các động vật hiếm như Bonobos, khỉ Salonga, công Zaire (Tshuapa red colobus Zaire peacock), voi rừng và cá sấu châu Phi (African slender-snouted crocodiles) đặc biệt loài tinh tinh lùn có chân tay mảnh hơn, xương sọ tròn hơn, nhỏ hơn, mặt đen và môi hơi đỏ so với người bà con tinh tinh. Ngoài ra, chúng có "kiểu tóc" tự nhiên tương đối đặc biệt-rẽ ra hai bên. Vòng ngực của chúng tương đối nhỏ, tai nhỏ nhưng trán lại khá cao. Năm 1999, UNESCO đã liệt kê vườn quốc gia này vào danh sách di sản thế giới bị đe dọa.
5. Bảo tồn cuộc sống hoang dã Okapi
Khu bảo tồn cuộc sống hoang dã Okapi là một phần diện tích của rừng Ituri, lưu vực sông Congo ở Đông Bắc của nước Cộng hòa Dân chủ Congo, được UNESCO công nhận là một di sản thế giới năm 1996. Khu vực là nơi sinh sống của các loài bị đe dọa bao gồm 17 loài linh trưởng, 376 loài chim, 101 loài động vật có vú với 5.000 cá thể loài hươu đùi vằn (có tên địa phương là okapi, một loài động vật có vú liên quan gần gũi với loài hươu cao cổ), 7.500 cá thể voi rừng và rất nhiều các loài quý hiếm, đặc hữu khác.
Thiên nhiên trong vườn quốc gia bao gồm các khu rừng nhiệt đới, rừng hỗn giao, rừng đầm lầy và các thác nước trên các sông Ituri và Epulu. Quá trình săn bắn và lấn đất ở thung lũng Ituri nhằm sử dụng cho mục đích nông nghiệp, là nơi sinh sống với truyền thống du canh du cư của người Mbuti rất lâu đời khiến nhiều loài động vật và những cánh rừng bị giảm đi đáng kể.
Gần đây, Cuộc nội chiến và các điều kiện kinh tế yếu kém đã đe dọa sự đa dạng sinh học ở đây. Tất cả các vườn quốc gia được liệt kê ở trên đều trong diện Di sản bị đe dọa. Nước này cần cải thiện công tác quản lý để bảo vệ những di sản này không chỉ cho bản thân nước Congo mà còn là Di sản quý giá của cả nhân loại.
Hoài Thanh
(Nguồn: Tổng hợp)